Władysław Zwiejski. Moje wspomnienia

Władysław Zwiejski. Moje wspomnienia, wstęp i opracowanie Marzena Grosicka

Pochodzący z Kielecczyzny Władysław Zwiejski był prawnikiem, działaczem ruchu ludowego i społecznikiem. W jego wspomnieniach jak w soczewce widać wiele ważnych dla Polski wydarzeń historycznych. Autor, opisując swoje przeżycia, przedstawił zarówno realia funkcjonowania wsi w okresie zaborów i I wojny światowej, jak i skomplikowaną sytuację wewnętrzną II Rzeczypospolitej. Cenne są opisy działalności ruchu ludowego, ukazane z perspektywy niezamożnego studenta prawa, a następnie początkującego działacza partii ludowych.

Niebagatelne znaczenie ma dokładna relacja dotycząca budowania konspiracyjnych struktur ruchu ludowego w czasie II wojny światowej w powiecie opatowskim. W czasie okupacji niemieckiej Zwiejski działał w strukturach konspiracyjnego Stronnictwa Ludowego "Roch". Był współautorem ogólnopolskiej instrukcji organizacyjnej Straży Chłopskiej oraz pomysłodawcą nowej nazwy organizacji zbrojnej ludowców - Batalionów Chłopskich. We wspomnieniach przedstawiony został również trudny czas powojenny, kiedy działacze niezależnego PSL byli szykanowani i spychani przez komunistów na margines życia politycznego. Wobec członków opozycji stosowano różnego rodzaju represje, w tym aresztowania po błahym pretekstem, co spotkało również Zwiejskiego.

We wspomnieniach można odnaleźć także wiele informacji na temat realiów życia społecznego i niełatwej codzienności w PRL.